Ах маань Солонгосоос ирлээ. Надаас нэгхэн жилийн өмнө төрсөн ч би ах гэж хүндэлдэг юм л даа. Ер нь манай удамд ягштал баримталж ирсэн нэг зарчим ч гэх үү, бичигдээгүй хууль ч гэх үү бий. Тэр нь нэг насны зөрөөтэй байсан ч төрсөн ч бай, ах дүүсийн хүүхдүүд ч бай бүгдэд нь энэ хорвоод түрүүлж ирснээ хүндэтгэж харилцах ёс хамаатай.
Мөөгий ах бид хоёр эгч дүүсийн хүүхдүүд. Ах 2006 оны намар оройхон Хан гүг нутгийг зорьсон юм л даа. Дээд сургуулийн нэгдүгээр курсийг орхиод явсан. Гэрээгээр явсан болохоор нэг талаар амар байсан ч, эхлээд их хэцүү ажил хийж байжээ. Уг нь бол алдарт “Хьюндай”-гийн усан онгоцны үйлдвэрт хуваарилагдсан юм билээ л дээ. Хөлгүй далайд хөвөлзөн дүнсийх том том онгоцнуудыг харах бүртээ мань хүн “Миний амьдралын түүх нэг сэдвээр баяжлаа даа. Харийн энэ оронд хар ажил хийхээр ирэхдээ хаа очиж дэлхийд цуутай үйлдвэрт ажиллах гэдэг чамлахаар юм биш” гэж их өөдрөгөөр ажилдаа орсон гэсэн. Тэр хэдэн монгол залуустай усан онгоцны их биеийн бүрдэл хэсгүүдийг хооронд нь гагнасан хэсгийг толийлгож янзлан будах ажил хийдэг байж. Их хүнд ажил гэнэ ээ. Будагны үнэр танар гэж жигтэйхэн, оройдоо энд тэнд гишгэх шахаад л буудаг юм байх. Яавч удаан ингэж ажиллаж болохгүй, аягүй бол үргүй болно гэж үзээд ажлаа солихын хүслэн болж гэнэ. Химийн хор үргүй болгох аюултай гэдгийг ах хэдийнэ мэддэг байж л дээ. Би бол метилийн спиртний сенсаацны “ачаар” л бага сага мэдээлэлтэй болсон байв.
Их хүсэл гэдэг зорьсон ажлын тал нь байдаг гэж хаа нэгтэйгээс уншсан юм байна. Үнэхээр тэр ёсоор хөнгөхөн, үгүйдээ л ирээдүйд үрийн зулай үнэрлэх чадавхитай үлдэхийн төлөө ах идэвхтэй тэмцсэний дүнд амжилтад хүрчээ. Одоо бол ундаа, сүү зэрэг бүтээгдэхүүний бөглөөний үйлдвэрт ажиллаж байгаа юм байна. Тэдний жижиг үйлдвэр хоногт 3000 ширхэг бөглөө дэлгүүрт нийлүүлдэг гэнэ. Ах бэлэн болсон бөглөөнүүд дээр эцсийн тэмдэглэгээ хийгээд очих газрууд руу нь хуваарилж өрдөг юм байх. Нэг бодлын гунигтай ч юм шиг. Өнөөх хүн төрөлхтөний бахархал болсон агуу бүтээн байгуулагчидтай нэг агаараар амьсгалж явснаа гэнэт баавгай, туулайн онигоо шиг нял шал хийгээд явчих ч шиг. Гэхдээ хүнд эрүүл мэнд, ирээдүй чухал хойно ахын шийдвэр зөв байх аа.
Тэгтэл тэр туулайн чадах ажил нь бас амаргүй гэнэ ээ. Өдөр, шөнө ээлжилж ажилладаг болохоор нойроор яваад өгдөг. Сайн зохицуулж байхгүй бол дамжлага дээрээ унаад өгнө. Ундааны шилний бөглөөний гүйх дамжлага гэхээр хүүхдийн тоглоом шиг юм байгаа биз гэж бодож болохгүй гэнэ шүү. Араа, хөдөлгүүртэй техник л юм хойно анзаарга алдахыг андахгүй, хуу хамаад явчихаж мэднэ. Өдөр ажиллахдаа өглөөний 7.30-аас орой 8.30 хүртэл гүрийнэ. Мөн л ялгаагүй усан онгоц буддаг байх үеийнхээс дутахгүй ядарсан байх. Тэр үед ээжийнх нь хайрын харц, тохилог дулаахан гэр нь, ах, дүү охин хоёрынх нь энхрий дотно царай нүднийх нь өмнүүр жирэлзээд өнгөрөхөд нь хоолой нь бачуурч, уйлмаар болдгийг нуусангүй. Нээрэн аав нь мөн тэнд, гэхдээ арай өөр хотод ажилладаг юм л даа. Бүр найм дахь жилдээ тэнд байгаа юм. Хараар ажилладаг ч олон жил болчихсон болохоор солонгосуудтай учир зүйгээ олоод байгаад байдаг шиг байгаа юм. Аав нь ойрхон байдаг болохоор арай ч ганцаараа цурхиртлаа уйлаагүй байх. Гэхдээ л…
Аль бага ангид сурч байхад нь явсан болохоор аавынхаа жинхэнэ дүр төрхийг бараг мартахаа шахахгүй юу. Анх Солонгос оронд, усан онгоцны үйлдвэртэй хотод хөл тавиад гурав хоносных нь дараа аав нь ирж л дээ. Мөөгий ах энд Солонгосын хөрөнгө оруулалттай дээд сургуульд сурч байсан болохоор хэлэндээ гайгүй. Тийм болохоор бүх талаар хамт явсан нөхдөөсөө давуу байсан бололтой. Захирал (эзэн гэх би дургүй), дарга нар нь ахад их сайн юм байна л даа. Тиймдээ ч нэр хичээсэн биз, нэрэлхээ ч биз, аавыгаа анх харчихаад уйлаагүй, аав нь ч хэзээний ойр байсан хүн шиг инээд хөөрөөр угтсан гэж байгаа. Оройжин монгол, солонгосууд нийлж бужигнаад унтацгааж. Харин аав, хүү хоёр маргааш нь махны газар орж хооллохдоо юу болсон гэж санана. Товчхондоо тэд нус, нулимстайгаа холилдож гүйцсэн гэнэ. Хүү нь аавыгаа, аав нь хүүгээ, хүүхдүүдээ, эхнэрээ, ах дүүсээ, нутаг орноо санаад бэтгэрэх шахсан байсныг мэдэртлээ уйлалдсан гэнэ. Нэг юм яриад л уйлна, тэгж байснаа инээлдэхдээ ч уйлж байсан гэсэн.
Мөнгө олох сайхан ч хүний нутагт, харийн хүний хатуу гарт хамаг хүнд хүчир ажил хийж өдөр хоногийг цээжиндээ нулимстай өнгөрөөдөг ажээ, монголчууд. Цээжин дэх нулимс нүднээ үзэгдтэл бас л богиногүй зам туулдаг бололтой.
Энэ бүхнийг яриулж суухдаа зургаа авахуулсан газарт нь байсан, түрүүнээс хойш сонирхол татсан аав, ээж, хүү гурвыг дүрсэлсэн бололтой модоор сүлжсэн модерн баримлыг зааж “Энэ их гоё юм аа” гэвэл “Өө, тэнд ийм юмнууд зөндөө. Гарах зав ер байхгүй болохоор хаана юу байдгийг нь ч мэддэггүй”гэсэн юм.
“За тэгээд өөр сонин сайхан юу байна даа” гэвэл “Ажил л байна. Ямар ч төрсөн өдөр, шоу, зугаалга байхгүй. Хоногийн 24 цаг ажиллах нь холгүй. Солонгосчууд ч өөрсдөө тийм хүмүүс юм” гэдэг байгаа. Ах 10 хоногийн амралтаар ирсэн юм. Дараа жил ирэхдээ юу ярихыг нь тэсэн ядан хүлээе.