Шүүсэнд нь хуурч болгосон махыг шууз гэнэ. Махыг дулааны улиралд удаан хадгалахын тулд шуузалдаг.

Энэ нь махыг давсалж чанарыг нь муутгалгүй хэрэглэх арга бөгөөд зун цагт энэ аргаар махыг сар илүү хугацаагаар хадгалж болдог.

Монголчууд эртнээс хадлан өвс хадах, өвөлжөө бууц засах, мал оторлох, хол аян жин тээх зэргээр гэр орноос алс хол явах үедээ мах шуузлан авч явдаг байжээ.

Махыг дулааны улиралд удаан хадгалахын тулд шуузалдаг.

Шуузаар шөлтэй хоол, цуйван, хуурга хийж хэрэглэхээс гадна дахин жижиглэн, хэрчиж амтлаад хуушуур, бууз хийж хэрэглэж болно. Мах шуузалж хадгалах үндсэн 2 арга бий.

1. БҮРЭН БОЛГОЖ ШУУЗЛАХ

Махыг шуузлахын тулд жижиглэн хөшиглөж, ширмэн тогоонд хуурахад их хэмжээний шүүс ялгарна. Энэхүү шүүсийг маханд нь шингээж, ширгэтэл хуурна. Хуурах явцад шүүсэндээ давс нэмж уусгасаар нэлээд шорвогдуу болгоно.

Бүтэн хонины мах шуузлахад ойролцоогоор 250 гр орчим буюу нэг том шаазан аяганы хэмжээтэй давс ордог. Ус нь бүрэн ширгэх хүртэл хөшиглөсөн махны ширхэгүүд хоорондоо наалдахгүй бутрамхай болж тос нэвчиж борлоно.

Хэрэв муу чигжиж, завсар зайтай хийсэн бол агаар орж хөгцрөх юм уу шороо тоос, ялаа батгана орж бохирдоно. Бүрэн болгосон шууз нь нэг ёсны нөөш учраас түүнийг дангаар хэрэглэж болно.

2. ХАГАС БОЛГОЖ ШУУЗЛАХ

Махны шүүсийг бүрэн шингээлгүйгээр, жижиглэсэн махны өнгийг сайн борлуулах хэмжээнд бэлтгэсэн шуузыг “хагас болгосон шууз” гэдэг. Ингэж бэлтгэсэн шуузыг цэвэр саванд хийж, сайтар нягтруулаад, салхи авахгүйгээр таглаж, эсвэл амыг нь бооно.

Ийм шуузаар хоол хийхдээ түүнд орсон давсыг тооцож, хоолныхоо давсыг тохируулах хэрэгтэй. Шуузнаас авч хэрэглэх бүрийдээ савыг сайтар таглах хэрэгтэй. Хагас болгосон шуузны амт, бүрэн шуузныхаас илүү байх боловч хадгалах хугацаа нь богино байна.

Монгол нүүдэлчдийн тайлбар толь II боть- ИДЭЭ УНДААНЫ ТАЙЛБАР ТОЛЬ номоос бэлтгэв.

ikon.mn